Tip II Diyabetli Hastalarda Diyabet Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi

Özet

Amaç: Bu çalışma, Tip 2 diyabetli hastalarda diyabet farkındalık düzeyinin belirlenmesi ve bunu etkileyen bireysel ve hastalık özelliklerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırmada, amaçlı örnekleme yöntemine göre seçilen, özel dal bir devlet hastanesinin dahiliye polikliniğine başvuran hastalardan veriler toplanmıştır. Veriler, evreni bilinen örnek hesaplama formülüne göre hesaplanan, dahil edilme kriterlerini karşılayan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 252 Tip 2 diyabet hastasından toplanmıştır. Verilerin toplanmasında, 25 sorudan oluşan bireysel ve hastalık özellikleri anketi ve Tip 2 Diyabet Bilgi/Farkındalık Düzeyi Anketi kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde yüzdelik, varyans analizi ve post hoc testler kullanılmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalamasının 68 ± 5 olduğu, %48,4'ünün 50-79 yaş aralığında olduğu, %52,4'ünün erkek olduğu, %41,64'ünün okuma yazma bilmediği, %21'inin düşük gelirli olduğu, %31,7'sinin bir yıldan az süredir diyabet hastası olduğu, %34,7'sinin HgA1c değerinin 8'in üzerinde olduğu ve %25,3'ünün 6-9 yıldır insülin kullandığı belirlendi. Katılımcıların %38,5'inin Tip 2 diyabet konusunda farkındalığının olmadığı belirlendi. Tip 2 diyabet Bilgi/Farkındalık Anketi düzeyi puan ortalamaları ile cinsiyet, yaş, gelir durumu, eğitim durumu, vücut kitle indeksi, günlük fiziksel aktivite, sigara içme ve hastalık özellikleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

Sonuç: Tip 2 diyabetli katılımcıların %38,5'inin Tip 2 diyabet farkındalığı olmadığı belirlendi. Kadınlarda, üniversite mezunu olanlarda, zayıf olanlarda, fiziksel aktivite yapanlarda, sigara içmeyenlerde, kronik diyabet komplikasyonu yaşayanlarda, son yıl içinde diyabet eğitimi alanlarda, bir yıldan az süredir şeker hastalığı olan kişilerde ve kadınlarda diyabet farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu belirlendi. Bu nedenle diyabet tanısı konulduğunda etkili, düzenli ve sürekli sağlık eğitim programlarının başlatılması, sürdürülmesi ve eğitim sonuçlarının izlenmesi önerilmektedir.