Kemal Mağden1, Nart Zafer Baytugan2

1Department of Cardiology, Gebze Fatih State Hospital, Kocaeli, Türkiye
2Department of Nephrology, Gebze Fatih State Hospital, Kocaeli, Türkiye

Anahtar Kelimeler: Aritmi; son dönem böbrek hastalığı; hemodializ; ani kardiyak ölüm.

Özet

Amaç: Kronik böbrek hastalığı (KBH), dünya çapında milyonlarca bireyi etkileyen önemli bir küresel sağlık sorunudur. Kardiyak aritmiler KBH hastalarında oldukça yaygındır ve ani kardiyak ölüm, bu hasta grubundaki tüm ölümlerin yaklaşık %25'ini oluşturan önemli bir mortalite nedenini temsil etmektedir. Hipotezimiz, hemodiyaliz hastalarında kardiyak aritmi ve ani kardiyak ölüm riskinin artmış olduğudur.

Gereç ve Yöntem: Bu tek merkezli gözlemsel çalışmaya 219 katılımcı dahil edilmiştir: 109 HD uygulanan hasta ve 110 kontrol grubu. HD uygulanan tüm hastalarda diyalizden önce ve sonra, kontrol gruplarında ise bir kez 12 derivasyonlu istirahat EKG'si çekilmiştir.

Bulgular: Tp-e süresi (p=0,001), Tp-e/QT oranı (p=0,001) ve Tp-e/QTc oranı (p=0,001) HD hastalarında kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti. Gruplar arasında Tp-e (d) (p=0,806) açısından anlamlı bir fark yoktu. Korelasyon analizi HD hastalarında paratiroid hormon düzeyleri ile Tp-e aralığı (p=0,001), Tp-e/QT oranı (p=0,017), Tp-e/QTc oranı (p=0,006) ve QTc aralığı (p=0,020) arasında anlamlı korelasyonlar olduğunu ortaya koydu. QT, QTc ve Tp-e sürelerinin yanı sıra QT/QRS, QTc/QRS, Tp-e/QT ve Tp-e/QT oranları diyaliz sonrası EKG'lerde diyaliz öncesi EKG'lere göre daha yüksek bulunmuştur.

Sonuç: HD hastalarında istirahat EKG bulguları analiz edilmiş ve bu kohortta aritmilere ve ani kardiyak ölüme yatkınlık tespit edilmiştir.